De ontwerper Henry van de Velde

Henry van de Velde: het einde van de Jugendstil, protagonist van het moderne, wegbereider voor Bauhaus en voorvechter van een nieuwe stijl

Henry van de Velde (1863 - 1957) behoorde begin van de 20e eeuw tot de meest vooraanstaande ontwerpers van de Europese kunstwereld. Uitgesproken veelzijdig getalenteerd droeg hij als schilder, vormgever, kunsttheoreticus en hervormer aanzienlijk bij aan de vorming van de laatste fase van de Jugendstil in Duitsland. Hij geldt als wegbereider voor de ideeën van de Bauhaus-beweging. Met zijn kunstzinnige credo 'De lijn is een kracht' streed hij voor het overwinnen van het puur decoratieve en ornamentele en voor een nieuwe stijl die de traditionele vormen van het historisme moest aflossen. Zijn ambitieuze en een hele leven lang krachtig nagestreefde doel was om met een eenheid van functionele en kunstzinnig-esthetische aanspraken een nieuwe levens- en vormgevingsstijl te creëren en daarmee alle gebieden van het leven te hervormen.

Bij zijn 'ontwerpen voor het leven' ging hij uit van de idee van een totaalkunstwerk, een visie die Walter Gropius (1883 - 1969) vooral bij zijn Bauhaus-concept in Dessau consequent weer oppakte.

Ontwerp en bouw van de Villa Esche in Chemnitz waren Van de Veldes eerste architectonische opdrachtwerk in Duitsland. De rechtlijnige en functionele vormgeving is uitdrukking van zijn rationele opvatting van de Jugendstil. Het ontwerp van Van de Velde omvatte alle aspecten van de woonomgeving van de familie: van de façade en ruimtelijke indeling via de vormgeving en bekleding van de muren, deuren, ramen, lampen en vloerbedekking, meubilair, porselein, zilver, briefopeners en reisdekens voor de auto, tot aan de kleren en sieraden voor de vrouw des huizes. Bovendien betrok de Belg de royaal aangelegde tuin functioneel en qua vormgeving bij het totaalconcept voor het huis. Met de Villa Esche ontstond zo, vrijwel zonder invloed van wensen en ideeën van de opdrachtgever, een buitengewoon authentieke getuigenis van de architectonische opvattingen van Henry van de Velde, die na uitgebreide en liefdevolle restauratie ook heden ten dage nog zeer goed overgebracht worden.

Van de Velde stierf in 1957 op 94-jarige leeftijd in Zürich. Kort daarvoor was hem het eredoctoraat van de huidige Bauhaus-universiteit in Weimar verleend.

Korte biografie van Henry van de Velde